Ontwormen in het najaar

Het is al enkele jaren gebruikelijk om pas te ontwormen na mestonderzoek. Selectief ontwormen heet dat. Alleen als in de mest een redelijke hoeveelheid eitjes wordt gevonden, wordt er ook écht ontwormd. De bedoeling is om ontwormingsmiddelen alleen in te zetten als dat werkelijk nodig is. Op die manier kan resistentie worden tegengegaan. Op zich een goed idee, maar toch is het verstandig om je paard minstens één keer per jaar blind én breed te ontwormen.

Het is verstandig om een paard minstens één keer per jaar blind én breed te ontwormen. Dat gebeurt best in het najaar, bij voorkeur na de eerste nachtvorst.

Waarom blind ontwormen? Omdat mestonderzoek eerlijk gezegd niet erg betrouwbaar is. Een eerste staal kan toevallig 'schoon' zijn, terwijl een tweede of een derde staal wél een besmetting laat zien. Daar komt nog bij dat standaard mestonderzoek alleen kleine bloedworm, grote bloedworm en spoelworm kan opsporen. Voor longworm is gespecialiseerd onderzoek nodig, lintworm is nauwelijks te vinden, en aarsworm en horzellarven al helemaal niet. Wat betekent dat zelfs bij een negatief mestonderzoek een paard toch met een behoorlijke wormbesmetting kan te maken hebben. Eén keer per jaar blind én breed ontwormen is dan ook geen overbodige luxe.

Blind ontwormen gebeurt best in het najaar, en bij voorkeur na de eerste nachtvorst. In het najaar daalt de buitentemperatuur, en met de kou vermindert ook het risico op besmetting door parasieten. Eitjes van de kleine en grote bloedworm bijvoorbeeld komen niet langer uit bij temperaturen lager dan 4 graden Celsius. Dat betekent nog niet dat een paard 's winters niet door bloedwormen kan worden besmet. Op de wei zijn namelijk nog altijd infectieuze larven aanwezig, en die hebben weinig last van de kou, maar globaal ligt de infectiedruk toch lager. Omdat er iets minder kans bestaat op nieuwe besmettingen van buitenaf, is dit de beste periode om bestaande besmettingen te bestrijden. Met de eerste nachtvorst verdwijnen de paardenhorzels, zodat ook horzellarven op dat moment efficiënt kunnen worden aangepakt.

Bij blind ontwormen is het de bedoeling om in één klap zoveel mogelijk verschillende parasieten uit te schakelen. Daarom is het aangewezen om een combinatiemiddel te gebruiken, dat niet alleen ivermectine of moxidectine bevat, maar ook praziquantel (Equest Pramox, Eqvalan Duo, Equimax, Furexel Combi). Ivermectine/moxidectine bestrijdt bloedworm en horzellarven. Praziquantel werkt tegen lintworm. Moxidectine (Equest) heeft het voordeel dat het ook ingekapselde larven kan uitschakelen. Ivermectine doet dat niet, maar producten op basis van ivermectine zijn wel duidelijk goedkoper.

Een combinatiemiddel kan volwassen paarden nagenoeg volledig van parasieten verlossen, maar bij veulens en jonge paarden is dat jammer genoeg niet het geval. Veulens en jonge paarden kunnen namelijk veel last hebben van spoelwormen, en net bij spoelworm is sinds 2000 resistentie tegen ivermectine/moxidectine vastgesteld. Het is dan ook aan te raden om jonge paarden (tot drie jaar) niet alleen met een combinatiemiddel te behandelen, maar daarnaast ook nog eens met een product op basis van fenbendazol (Panacur) of pyrantel (Strongid, Equiworm, Horseminth). Zowel fenbendazol als pyrantel zijn wél actief tegen spoelworm.